Lice (Pediculosis)
Lice'lar tüylerin gövdesinde yaşayan 2 mm'lik küçük böceklerdir. Pençeleriyle tüylerin gövdesine tutunurlar.Tüm yaşamlarını ev sahiplerinin sırtında geçirirler.Ya deriden dökülen dış tabakayı yiyerek ya da kan emerek beslenirler. Lice'lar köpekler arasında bulaşıcıdır. Fiziksel kontak bulaşması için yeterlidir. Yumutralarını tüy gövdelerine bırakırlar. Bu yumurtalar beyaz noktalar olarak görülebilir. Büyüteçle görsel kontrol yapılabilir. Bazı veteriner hekimler saydam seloteybi köpeğin tüylerine yapıştırıp kaldırarak yumurtaları tespit etmeye çalışır. Buna "tape testi" denir.Belirtileri kaşınma ve tüy kaybıdır. Enfestasyon ağır ise anemi görülebilir. Bu belirtiler kolaylıkla diğer deri hastalıkları ile karıştırılır.Tedavisi oldukça kolaydır. Pire ve keneyi öldüren ürünlerin çoğu lice'ları da öldürebilir. Ana etken madde pyrethrin, bu amaç için uygundur. Köpeğin tüylerinde düğümlenme varsa tedaviden önce bunlar tıraşla temizlenmelidir. Tüm tüy bakım aletleri de aynı sıvıyla yıkanmalıdır. Anemiden şikayetçi tüm köpeklere demir takviyesi yapılmalıdır.Lice'lar türe spesifiktir. Yani köpek lice'ları köpekte insan lice'ları insanda yaşar.
iç parazitler
Kamçılı Solucanlar
Bu küçük parazitler köpeğin kalın bağırsağında yaşar. Sadece ortalama beş santimetre uzunluğundadır ve çok incedir. Bilimsel adı Trichuris vulpis'dir. Bu parazitler kalın bağırsağın iç duvarına tutunarak beslenir. En belirgin belirti, kalın bağırsağın enflamasyonudur.Kamçılı solucanın yaşam siklüsü çok baasittir. Erişkinler bağırsak duvarına tutunmuş vaziyetteyken yumurtlar. Larvalar yumurta içinde gelişip iki hafta içinde yumurtadan çıkar. Bu larvalar da kalın bağırsağın iç duvarlarına tutunur ve bir hafta sonra erişkin olup üremeye başlar.Yavrunun enfekte olmasının tek yolu içinde kamçılı solucan yumurtaları olan dışkı yemesidir. Bunun mümkün olmayacağını düşünüyorsanız yavruların herşeyi ağızlarına aldığını hatırlayın. Ayrıca enfekte dışkıya basan ve daha sonra temizlenmek için patilerini yalayan yavru da yumurtaları oral olarak alacaktır. Hamilelik ve emzirme sırasında bulaşma söz konusu değildir.
Belirtiler:Belirtilerin çoğu kolitten (Kalınbağırsakta enflemasyon) kaynaklanır.
·Karın ağrısı
·Aşırı gaz
·Pis kokulu dışkı
·İshal
·Kanlı ya da mukus kaplı dışkı
·Zayif yavru
·Zayif ve kuru tüyler
·İştah
Tanı:Yumurtaların mikroskopta belirlenmesiyle sağlanır. Yumurtalar futbol topu biçiminde ve oldukça belirgindir. Bir ya da iki negatif dışkı analizi kamçılı solucanların olmadığı anlamına gelmez. Analizlerin sadece % 30 - 50'sinde kendilerini gösterirler.
Kontrolü: Antihelminik ilaçlarla ortadan kaldırılabilirler. Kullanılan en popüler ilaç Fenbendazole tozdur. Üç gün üst üste yavrunun yiyeceğine karıştırılır. Kamçılı parazitin iki-üç aylık yaşam siklüsü nedeniyle bu süre içinde yeni larvalar yumurtadan çıkar. Erişkinlere larvaların birlikte ölüp ölmediği konusunda şüpheler olduğundan pek çok veteriner hekim bu aralarla ilaçlamayı tekrarlar.Kamçılı solucan yumurtaları kimyasal maddelere karşı dayanıklıdır. Direkt güneş ışığı onları inaktif hale getiriyor gibidir. Tedavi edilen köpekler enfekte bölgelerden uzaklaştırılmalıdır. Dışkıların günlük temizlenmesi olasılığı düşürür.
İnsana Zararı: Kediler ve insanlarda kamçılı solucan bulunmaz.
Kalp Paraziti
Bu belkide köpeklerdeki en garip iç parazittir. Kalp paraziti diğerleri gibi ince bapırsak yerine köpeğin kalp odaları ve akciğere giden damarlarda yaşar. Aslında kalp paraziti kariovasküler bir parazittir. Doğu kıyıları ve güney eyaletleri olmak üzere tüm Amerika'da bulunur. Bilimsel adı Dirofilaria immitis dir.Parazit sivrisinek ısırığı ile bulaşır.Kalp parazitinin yaşam siklüsü bir sivrisineğin kalp paraziti taşıyan bir köpeği ısırmasıyla başlar. Microfilariae denen ve kan dolaşımında sirküle olan larvaları alır. Bu larvalar sivrisneğin sindiirm sistemine geçer ve üçüncü safha olarak salya bezlerine yerleşir. Sivrisinek başka bir köpeği ısırdığında deriden bu larvalar köpeğin dolaşım sistemine geçer. Burada larva dördüncü safhasına ulaşır ve bu dokularda dört beş ay kalır. Beşinci safhada larvalar kalbin sağ odası ile akciğer damarlarına yerleşir ve bir ay sonra erişkin olur. Erişkinler iki ile üç ay içinde microflariae üretmeye başlar.Görüldüğü gibi üçüncü safhada alınan larvaların erişkin olması yaklaşık altı ay almaktadır. Erişkin larvalar spagettiye benzeyen 10 cm civarında parazitlerdir. Sulak bölgelerde dışarda uzun süre vakit geçiren köpekleri ısıran sivrisinekler hastalığın bulaşmasında birinci derecede sorumludurlar.Yirmibeş ile yüz kadar erişkin kalp paraziti köpeğin kalbinde yaşayabilir. Unutulmamsı gereken bir kaç ay ile üç yıla gibi bir süre içinde kalp rahatsızlığı ya da damar tıkanıklığı gibi belirtiler vermeden parazitler köpeğin kalbinde varlığını sürdürebilir.
Belirtiler:·Kronik öksürük·Genel vücutta zayıflama·Egzersize duyarlılık·Karaciğer ve karın boşluğunda sıvı toplanması·Akciğere giden damarlarda genişleme·Damarlarda genişleme ve tıkanma·Glomerulus filtre sistemindeki hasardan dolayı böbrek hastalığı
Tanısı:Kalp paraziti hastalığının tanıs bir kaç şekilde yapılabilir. Her biri veteriner hekimin dolaşım sisteminde microflairae ya da kalbin sağ odası ile akciğer kan dmaralrı içinde erişkinlerin olup olmadığını belirlemesinde yardımcı olur. Var olan dört farklı testten bizce en etkili olnaı Occult Antigen Testidir.Köpek kronik öksürük gibi belirtiler göstriyorsa kalbin sağ odacığının ve akciğer kan damarlarının görüntülenmesi için bir göğüs röntgeni işe yarayacaktır. Elektrokardiogram da ayrıca genişleyen sağ odacığı gösterecektir. Fiziksel muayene de kalp mırıltısını ortaya çıkaracaktır.
Kontrolü: Hastalığın önlenmesi tedavisinden daha kolaydır. Köpeğiniz ev içinde yaşasa ve camlar tellerle örtülü olsa da bu uçan hipodermik iğneler bir şekilde köpeğinize ulaşacaktır. Bundan dolayı, tavsiye edilen yavru sekiz haftalık olduktan sonra kalp parazitine karşı düzenli olarak ilaç verilmesidir. İki tip önlem ilacı mevcuttur: günlük ve aylık olanlar.
Günlük olanlar:Bu ilaç günlük verilmelidir. Sadece üçüncü safhadaki larvaları öldürür. Üçüncü safhadan dördüncü safhaya geçmek bir gün aldığından her gün verilmesi şarttır. Ana içeriği diethylcarbamazine dir. İlaç yavrular için güvenli, ucuz ve uzun süredir kullanılmaktadır.Tablet ve şurup halinde olabilir. Ancak kalp paraziti hastası ya da kanında microfilariae olan bir köpeğe diethylcarbamazine verilecek olursa pek çok microfilarea öleceğinden aşırı antijen yüklemesine neden olacaktır. Bu ölümcül bir şok olabilir. Bu ilaç verilmeden önce tüm köpklerin halp paraziti testi negatif çıkmalıdır.
Aylık olanlar: Bu ilaç üçüncü safhadan beşinci safhaya kadar tüm larvaları öldürebilir. Bu nedenle ayda bir kez kullanılması gerekmektedir. Her ilaç farklı aktif etken madde içermektedir. İlki İvermectin içermektedir ve küçük, orta ve büyük köpekler için üç boyu vardır. Collielerde nörolojik yan etkiler ve toksikiteye karşı dikkatli olunmalıdır.Piyasada bulunabilecek diğer aylık ilacın aktif etken maddesi ise milbemycin oxime dir. İçeriği erişkin yuvarlak, halkalı ve kamçılı solucanları da öldürmektedir.Çoğu aylık önlem ilaçları kanda dolaşan microfilariae'leri öldürdüğünden bu larvalardan çok parazitlerin varlığını bulan occult kalp paraziti antijen testi tercih edilmelidir.Bazı insanlar ucuz olduğundan günlük bazıları ise kolay ve geniş spektrumlu olduğundan aylık ilaçlamayı tercih etmektedir. Bu arada unutulmamsı gereken bazı noktalar vardır:·Sıcak iklimde yaşan insanlar tüm yıl boyunca köpeklerine bu laçlardan vermelidir. Artık soğuk iklimlerde yaşayan insanlar bile aynısını yapmaktadır.
·Yıl boyunca ilaç verilmesine karşın köpeğinize yıllık kalp paraziti testleri yaptırmalısınız. araştırmalar yutmama ya da kusma nedenleriyle köpeklerin % 14'ünün ilaçlarını gerçekten almadıklarını göstermektedir.
·Kışları çok soğuk bir iklimde yaşıyorsanız ilk sivrisinekler ortaya çıkmadan bir ay önceye kadar ilacı kesebilirsiniz. Başlamadan önce test yaptırmayı unutmayın.
·Günlük dozu bir haftadan fazla ya da aylık dozu ise 30 günden fazla atladıysanız ilaca başlamdan önce yine test yaptırmanız gerekmektedir.
·İlaçlar ağırlıkla orantılı veriliyorsa ve sizin hızlı büyüyen iri bir köpeğiniz varsa kilosu sabitleninceye kadar günlük çiğneme tabletleri vermeniz daha faydalı olacaktır. Günlük dozdan aylık dozaja geçiş otuz içinde yapılmaldıır.Köpeğiniz kalp paraziti kapmış ise erken teşhis önemlidir. Yıllık testler ya da önleyici ilaç vermiyorsanız yılda iki kez yapılan testler tavsiye edilir. Tanı konduğunda veteriner hekiminizle tedaviyi konuşmaya başlayabilirsiniz. Genellikle erişkin parazitleri öldürmede kullanılan ilaç arsenik bazlı (evet, arsenik!) sodium thiacetarsamide'dir. Bu ilaç iki gün içinde yavaş yavaş damardan enjeksiyonla verilmelidir. Bu, süreç boyunca köpek hastalanabileceğinden çoğu veteriner hekim önce hayvanın genel sağlığı konusunda testler yapar. Bu bir tür kemoterapidir.Ölü parazitlerin köpeğin akciğerinde embolizme neden olabilme ihtimaline karşı yavrular tedaviden sonra bir kaç hafta sakin tutulmalıdır. Çoğu veteriner hekim kafes istirahatı verip anti-embolism ilacı olarak buffered (?) aspirin tavsiye eder.Erişkin parazitlerin öldürülmesinden bir kaç hafta sonra ilaç kanda dolaşan microfilariae'leri öldürmek için tekrarlanmalıdır. Bu amaçla farklı ilaçlar vardır. Haftalık olarak dithiazanine iodide verilirken şimdilerde aylık önleyici ilaçlar microfilariae'leri öldürmek için de kullanılmaktadır.Köpek sağlıklı ve iyi bakılıyorsa ve teşhis erken yapıldıysa başarı oranı yüksektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Hayvan Bakımı, Hayvan Eğitimi, Hayvan Resimleri ********* Veterinerlik & Hayvan Sağlığı