Köpek Bakımı - Kancalı Solucanlar

Kancalı Solucanlar
Köpekleri etkileyen bağırsak parazitlerinden bir diğeridir. Ancylostoma caninum adıyla anılır. İsmini bağırsak duvarına tutunduğu üç kancavari dişinden almaktadır. Bu parazitler sadece köpeğin besin maddelerine değil kanına da ortak olur. Ağır enfestasyon yaşıyan yavru köpekler anemiden ölebilir. Bu parazitler yuvarlak solucanların aksine birkaç milimetre boyundadırlar. Büyük miktarlarda üriyebilirler.Yaşam siklüsleri yuvarlak solucanlara benzer. Erişkinler ince bağırsaklarda yumurtlar ve dışkı ile dışarı atılır. Yavruları dışkıdan oral olarak alınmasıyla ya da yumurtadan çıkan larvalar yavruların derilerine girerek onları etkileyebilir. Yumurtalar yutulduysa larvalar bağırsaklarda çıkar. Larvalar deri yolu ile girdiyse kan dolaşımına karışarak akciğerlere ulaşır. Buradan solunum borusuna giderler ve öksürük refleksi ile yutularak miğdeye döner ve üremeye devam ederler.Yavruların enfekte olmasındaki dört neden şudur:
1.Yavru, kancalı solucan yumurtaları ile enfekte olan dışkı yiyebilir.
2.Hamile anne daha önceden etkilenmişse plasenta yoluyla yavrularına geçirir.
3.Anne, sütü ile yavrularına geçirir.
4.Üçüncü evredeki larva yavrunun hassas derisinden geçerek dermal yolla bulaşır.Erişkinler köpeğin dokusunda yıllarca kalabildiğinden yine ortadan kaldırılmaları güçtür.Belirtiler
·Soluk mukus membranlarıyla anemi
·Karın şişliği
·Aşırı gaz üretimi
·Kuru ve zayıf tüyler
·Kronik öksürük
·İştah
Tanısı: Köpeklerde görülen belirgin anemi (kansızlık); dışkı analizi
Kontrolü: Kancalı ve yuvarlak solucanları öldürmede kullanılan en yaygın paraziter ilaçlar Piperazine ve Pyrantel Pamoate' dir. Bu ilaçlar oral olarak verilir ve sadece erişkinleri öldürdüklerinden üç hafta arayla iki kez uygulanmalıdır.
İlk İlaç Verimi İkinci İlaç Verimi
1. Hafta 2.Hafta 3.Hafta
Erişkin ve Erişkinler Etkilenmeyen Larvalar Geriye Hiç
Larvalar Mevcut Ölür Erişkin Olur Parazit Kalmadı
Yuvarlak parazitlerin engellenmesinde yavruların dışkılarının hemen temizlenmesi önemli bir rol oynar. Dışkılarındaki yumurtalar bir kaç gün sonra diğer köpekleri enfekte edecek hale gelir. Ayrıca enfekte toprakta yürüyen yavruların derisine yerleşen larvalar yine kancalı solucan enfestasyonuna neden olabilir. Üreticiler ürettikleri yavrulara önce iki- üç haftalıkken daha sonra da tekrar üç hafta sonra paraziter ilaç vererek enfestasyon olasılığını düşürmeye çalışırlar.Yavrunuz onaltı haftalık oluncaya kadar sık sık dışkı analizi yaptırmakta fayda vardır.Ne yazık ki bir kez toprağa geçtiklerinde yuvarlak solucanların yok edilmeleri kolay değildir. Normal dezenfektanlar onları öldürmekten uzaktır. Direkt güneş ışığı ve kireç faydalı olur.İnsana Zararı: Yuvarlak solucanlar gibi kancalı solucanlar da özellikle çocuklar için tehlikeli olabilir. Kancalı solucan larvaları bahçede yalınayak koşturan çocuğun tabanlarından deri yolu ile bulaşabilir. Bu duruma Cutaneous Larva Migrans denir. Larvalar deride kırmızı ve içinde larva bulunan şişliklere neden olur. Aslında deri altında larvaları görebilirsiniz bile. Neyseki bu larvalar için deri son duraktır; fakat hala allerjik reaksiyon oluşturabilirler. Kediler bu konuda köpeklere göre daha sabıkalıdır. Tuvalet kutusu yerine çocuğun kum havuzunu kullandıklarında ve dışkıları kancalı solucan içeriyorsa çocuklar risk altında olabilir.
Şeritler En görünenleri olduklarından belki de en fazla tanınanlardır. Bu beyaz, yassı ve kurdele şeklindeki parazitler köpekler dahil hayvanların ince bağırsaklarında yaşar. Halkalı ve yuvarlak solucanlar gibi nematode ailesine değil ayrı bir grup olan Cestodes ailesindendir. Erişkin şeritler 1/2 ile 1.5 cm gelen küçük segmentlerden oluşur. Çoğu insan bu segmentleri hareket eden küçük pirinç tanelerine benzetir. Erişkin bir solucanın boyu yüzlerce segmentten oluştuğundan bir kaç metre olabilir.Köpekleri iki farklı tip şerit etkiler: Dipylidium caninum ve Taenia. Şeritlerin kendilerine has bir yaşam siklüsleri vardır. Dipylidium caninum'da ara konakçı köpek ve kedi piresiyken .Taenia'da ise ara konakçı tavşan ve sıçanlardır.Erişkin şeritin baş kısmı yumutra paketçikleri içeren bağımsız segmentler üretir. Her segment baş kısmından ayrılıp anüse doğru ilerler ve dışkıyla dışarı atılır. Bu segmentler yırtılarak yumurtaları dışarı bırakırlar ve pire, tavşan ya da sıçanlar bunları yer. Ara konakçının içine girdiklerinde yumurtalar çatlayarak cysticercoid denen larva şeritler hayvan ya da böceğin dokularını istila ederler. Taenia durumunda köpekler ölü tavşan ya da sıçanı yiyerek; Dipylidium caninum durumunda ise tüylerini yalarken kontemine olmuş pireyi yutarak enfekte olurlar. Larva erişkin olacağı köpeğin ince bağırsağını istila eder.
Köpekler iki yolla şeritleri alır:

• Enfekte tavşan ya da sıçanın çiğ etini yiyerek,
• Kendini yalarken enfekte pireleri yutarak.

Belirtiler:
·İştaha rağmen kilo kaybı
·Rektal kaşıntı
·Dışkıda ya da rektum çevresinde pirinç benzeri segmentler
·Sindirim bozuklukları
Tanısı:Dışkı analizi ya da köpeğin sahibinin hayvanın arkasında veya dışkısında pirinç benzeri segmentleri görmesiyle tespit edilir. Yumurtalar çok küçük olduğundan dışkıda görünmesi güçtür. Bu nedenle genelikle köpek sahibinin rektum çevresinde ve dışkıda pirinç tanesi benzeri segmentleri fark etmesi ile tanı yapılır. Önemli olan rektal kaşıntının allerjik dermatit ya da anal bez problemleri mi yoksa şeritlerden mi kaynaklandığının ayrımına iyi varabilmektir.
Kontrolü:Şeritlerin kontrolü ara konakçının aradan çıkarılmasıyla yapılır. Taneia için vahşi hayvanların etlerinin çiğ yenmesinin engellenmesi, Dipylidium caninum için ise pire kontrolü işe yarayacaktır. Var olan şeritlerin kontrolü bir doz Esiprantel ya da Praziquantel ile kolayca yapılabilir.
İnsana Zararı: Genel köpek şeritleri için fazla bir tehlike yoktur. Pire yiyen çocuklarla ilgili fazla rapor elde bulunmamaktadır. Neyse ki bu da bir hastalık ya da patolojiye neden olmamaktadır.Yine de insanlarda önemli bir hastalığa neden olan bir şeritten bahsetmemiz gerekmektedir. Bu şeride Echinococcus denmektedir. Larvaları insanların karaciğer, akciğer ve beyinlerinde tümör benzeri kistler oluşturur. Bu kistlere hydatid cysts denir.Bu şeritin ara konakçısı koyunlardır. Bundan dolayı koyunları olan kimse köpeklerinin çiğ koyun eti yememesine dikkat etmelidir.